Kimya Mühendisliği | |||||
Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey |
Ders Kodu: | KMM407 | ||||
Course Name: | Proses Dinamiği ve Kontrolu | ||||
Ders Yarıyılı: | Güz | ||||
Ders Kredileri: |
|
||||
Öğretim Dili: | TR | ||||
Ders Koşulu: | |||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||
Dersin Türü: | Zorunlu | ||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||
Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||
Dersin Koordinatörü: | Dr.Öğr.Üyesi YAĞMUR BİLİZ | ||||
Dersi Veren(ler): | YAĞMUR BİLİZ | ||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Öğrencilerin Mühendislik hayatında karşılaştıkları sistemlerde ilgili değişkenleri kontrol altında tutmak maksadıyla bir kontrol çevrimi tasarlama ve kontrol çevrimi tasarlarken ne tür ekipmanları kullanacağı ve seçiminin nasıl olacağı konusunda karar verme becerisini kazandırmak. |
Dersin İçeriği: | Proses kontrolün temel kavramları ve gerekliliği; Sistem, Parametre, Proses Kavramları; Sistemlerin modellenmesi; Laplace dönüşümleri; Laplace dönüşümleri kullanarak lineer diferansiyel denklem çözümü; Transfer fonksiyonları ve Giriş-çıkış modelleri; Birinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı; Lineer olmayan sistemlerin lineerizasyonu ve simülasyonu; İkinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı; Ölü zamanlı ve Ters cevaplı prosesler; Ampirik model tanımlama yöntemleri; Blok diyagramları; Kontrol çevrimleri; Ölçü aletleri ve Kontrol elemanları; Kontrol edici tipleri ve Ayarlanması; Kontrol çevrimlerinin Dinamik Davranışı; Kontrol çevrimi stabilitesinin ve performansının incelenmesi |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Sistemlerin modellerini oluşturabilme becerisi 2) Oluşturulan sistem modelleri üzerinden simülasyon yapabilme ve sistem davranışını inceleyebilme becerisi 3) Sistemlerde ilgili değişkenleri kontrol etmek maksadıyla bir kontrol çevrimi tasarlayabilme becerisi 4) Kontrol çevrimi tasarlarken ne tür ekipmanları kullanacağı ve seçiminin nasıl olacağı konusunda karar verebilme becerisi 5) Kontrol edicileri tanıma, kontrol edicilerin ayarlanması ve kontrol edicilerin sistemler üzerindeki performansını inceleyebilme becerisi |
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | Proses kontrolün temel kavramları ve gerekliliği; Sistem, Parametre, Proses Kavramları; Sistemlerin modellenmesi | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
2) | Laplace dönüşümleri; Laplace dönüşümleri kullanarak lineer diferansiyel denklem çözümü | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
3) | Transfer fonksiyonları ve Giriş-çıkış modelleri | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
4) | Birinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
5) | Lineer olmayan sistemlerin lineerizasyonu ve simülasyonu | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
6) | İkinci dereceden sistemlerin dinamik davranışı | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
7) | Ölü zamanlı ve Ters cevaplı prosesler | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
8) | Ara Sınav 1 / Uygulama veya Konu Tekrarı | |
9) | Ampirik model tanımlama yöntemleri | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
10) | Blok diyagramları; Kontrol çevrimleri | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
11) | Ölçü Aletleri ve Kontrol Elemanları | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
12) | Kontrol Edici Tipleri ve Ayarlanması | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
13) | Kontrol çevrimlerinin Dinamik Davranışı | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
14) | Kontrol çevrimi stabilitesinin ve performansının incelenmesi (Ara Sınav 2) | Ders Notları / Diğer Kaynaklar |
15) | Final Sınavı |
Ders Notları / Kitaplar: | *Akgün, M., Bölüm 11: Proses Dinamiği ve Kontrolü, Kimya Mühendisliğine Giriş, (Ed.) Selahattin GÜLTEKİN, Papatya Yayıncılık, İstanbul, pp. 317-368, 2013. *T.E. Marlin, Process Control: Designing Processes and Control Systems for Dynamic Performance, 2nd Edition, McGraw Hill, Boston, 2000. *G. Stephanopoulos, Chemical Process Control: An Introduction to theory and practice, Prentice-Hall, New Jersey, 1984. *W.L. Luyben, Process Modeling, Simulation, and Control for Chemical Engineers, 2nd Edition, McGraw-Hill, 1999. *W.L. Luyben, Chemical Reactor Design and Control, Wiley-Interscience, 2007. *W.L. Luyben and M.L. Luyben, Essentials of Process Control, McGraw Hill, New York,,1997. |
Diğer Kaynaklar: | *Akgün, M., Bölüm 11: Proses Dinamiği ve Kontrolü, Kimya Mühendisliğine Giriş, (Ed.) Selahattin GÜLTEKİN, Papatya Yayıncılık, İstanbul, pp. 317-368, 2013. *T.E. Marlin, Process Control: Designing Processes and Control Systems for Dynamic Performance, 2nd Edition, McGraw Hill, Boston, 2000. *G. Stephanopoulos, Chemical Process Control: An Introduction to theory and practice, Prentice-Hall, New Jersey, 1984. *W.L. Luyben, Process Modeling, Simulation, and Control for Chemical Engineers, 2nd Edition, McGraw-Hill, 1999. *W.L. Luyben, Chemical Reactor Design and Control, Wiley-Interscience, 2007. *W.L. Luyben and M.L. Luyben, Essentials of Process Control, McGraw Hill, New York,,1997. |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Alanında edindiği ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgileri kullanabilme | 1 |
2) | Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri kullanarak verileri yorumlayabilme ve değerlendirebilme, sorunları tanımlayabilme, analiz edebilme, araştırmalara ve kanıtlara dayalı çözüm önerileri geliştirebilme. | 2 |
3) | Sorumluluğu altında çalışanların bir proje çerçevesinde gelişimlerine yönelik etkinlikleri planlayabilme ve yönetebilme. | 2 |
4) | Alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, uygulanması ve sonuçlarının duyurulması aşamalarında toplumsal, bilimsel, kültürel ve etik değerlere uygun hareket etme. | 2 |
5) | Alanı ile ilgili ileri düzeydeki bir çalışmayı bağımsız olarak yürütebilme. | 2 |
6) | Alanı ile ilgili uygulamalarda karşılaşılan ve öngörülemeyen karmaşık sorunları çözmek için bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alabilme. | |
7) | Alanındaki güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç-gereçleri ve diğer kaynaklarla desteklenen ileri düzeydeki kuramsal ve uygulamalı bilgilere sahip olmak. | 1 |
8) | Sosyal hakların evrenselliği, sosyal adalet, kalite kültürü ve kültürel değerlerin korunması ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olma. | 1 |
9) | Alanı ile ilgili konularda ilgili kişi ve kurumları bilgilendirebilme; düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini yazılı ve sözlü olarak aktarabilme. | 2 |
10) | Alanı ile ilgili konularda düşüncelerini ve sorunlara ilişkin çözüm önerilerini nicel ve nitel verilerle destekleyerek uzman olan ve olmayan kişilerle paylaşabilme. | 1 |
11) | Toplumsal sorumluluk bilinci ile yaşadığı sosyal çevre için proje ve etkinlikler düzenleyebilme ve bunları uygulayabilme | 2 |
12) | Alanında edindiği ileri düzeydeki bilgi ve becerileri eleştirel bir yaklaşımla değerlendirebilme | 2 |
13) | Öğrenme gereksinimlerini belirleyebilme ve öğrenmesini yönlendirebilme | 2 |
Alan Çalışması | |
Anlatım | |
Ders | |
Ödev | |
Problem Çözme | |
Uygulama (Modelleme, Tasarım, Maket, Simülasyon, Deney vs.) | |
Web Tabanlı Öğrenme |
Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama) | |
Ödev | |
Uygulama |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Devam | 80 | % 0 |
Küçük Sınavlar | 1 | % 5 |
Ödev | 1 | % 5 |
Ara Sınavlar | 2 | % 50 |
Final | 1 | % 40 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 60 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 40 | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
Ders Saati | 13 | 3 | 39 | ||||
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 12 | 3 | 36 | ||||
Ödevler | 1 | 15 | 15 | ||||
Küçük Sınavlar | 1 | 15 | 15 | ||||
Ara Sınavlar | 2 | 20 | 40 | ||||
Final | 1 | 25 | 25 | ||||
Toplam İş Yükü | 170 |