Moleküler Biyoloji ve Genetik | |||||
Lisans | TYYÇ: 6. Düzey | QF-EHEA: 1. Düzey | EQF-LLL: 6. Düzey |
Ders Kodu: | MBG301 | ||||
Course Name: | Gen İfadesi Regülasyonu | ||||
Ders Yarıyılı: | Güz | ||||
Ders Kredileri: |
|
||||
Öğretim Dili: | |||||
Ders Koşulu: | |||||
Ders İş Deneyimini Gerektiriyor mu?: | Hayır | ||||
Dersin Türü: | Zorunlu | ||||
Dersin Seviyesi: |
|
||||
Dersin Veriliş Şekli: | Yüz yüze | ||||
Dersin Koordinatörü: | Dr.Öğr.Üyesi SONER AKSU | ||||
Dersi Veren(ler): | Soner Aksu, PhD | ||||
Dersin Yardımcıları: |
Dersin Amacı: | Bu dersin amacı, Transkripsiyon, kromatin, mRNA stabilitesi ve gen ifadesinin kontrolü yoluyla ökaryotların gen ekspresyonunu düzenlediği mekanizmalar hakkında bilgi ve anlayış geliştirmektir. |
Dersin İçeriği: | 1. Gen ifadesine giriş, genetik şifre ve özellikleri, genetik şifrenin temel işleyişi, şifrenin çözülmesi 2. Wooble hipotezi, dejenere şifre, RNA polimeraz 3. Prokaryotik ve ökaryotik gen transkripsiyonu, gen ifadesi regülasyonu ile ilişkili element ve motifler 4. mRNA’nın işlenmesi: 5- end şapka ve 3’- end polyA kuyruk yapıları 5. mRNA’nın işlenmesi: splicing ve splice melanizmaları, UTR dizileri 6. mRNA’nın taşınması ve regülasyonu, mRNA stabilizasyonuna dair mekanizmalar 7. Prokaryotik gen ifadesinin regülasyonuna giriş 8. lac operon mekanizması ve mutasyonların etkisi, CAp-cAMP regülasyon modeli 9. trp operonu ve RNA ikincil yapıları ile prokaryotik gen ifadesinin düzenlenmesi, ara operonu 10. Ökaryotik gen ifadesine giriş 11. RNA dünyası: ökartotik gen ifadesini etkileyen RNA molekülleri 12. Gen ifadesinde histon modifikasyonları ve nükleozom yapı değişiklikleri 13. Ökaryotik gen ifadesinin düzenlenmesinde cis-etkili elementler ve trans-acting faktörler 14. mRNA’nın alternatifli sıplaysı, RNA susturulması |
Bu dersi başarıyla tamamlayabilen öğrenciler;
1) Gen ifadesinin düzenlenmesinde temel kavramlar, 2) Prokaryotik gen ifadesinde temel mekanizmalar ve bu mekanizmaların düzenlenmesi, 3) Ökaryotik gen ifadesinin transkripsiyonel, post-transkripsiyonel regülasyonu 4) mRNA’nın yapısı ve mRNA’nın işlenmesi 5) Gen ifadesinin düzenlenmesinde görev alan diğer RNA molekülleri, 6) Gen ifadesi üzerine etkili cis-acting elementler, korunmuş motifler ve trans-acting faktörler 7) Histon modifikasyonları, nükleozom yapı değişiklikler ve RNA polimerazlar 8) Alternatifli sıplays ve RNA susturma mekanizması 9) Programlı DNA yeniden düzenlemeleri ve gen ifadesi regülasyonu |
Hafta | Konu | Ön Hazırlık |
1) | 1. Gen ifadesine giriş, genetik şifre ve özellikleri, genetik şifrenin temel işleyişi, şifrenin çözülmesi 2. Wooble hipotezi, dejenere şifre, RNA polimeraz 3. Prokaryotik ve ökaryotik gen transkripsiyonu, gen ifadesi regülasyonu ile ilişkili element ve motifler 4. mRNA’nın işlenmesi: 5- end şapka ve 3’- end polyA kuyruk yapıları 5. mRNA’nın işlenmesi: splicing ve splice melanizmaları, UTR dizileri 6. mRNA’nın taşınması ve regülasyonu, mRNA stabilizasyonuna dair mekanizmalar 7. Prokaryotik gen ifadesinin regülasyonuna giriş 8. lac operon mekanizması ve mutasyonların etkisi, CAp-cAMP regülasyon modeli 9. trp operonu ve RNA ikincil yapıları ile prokaryotik gen ifadesinin düzenlenmesi, ara operonu 10. Ökaryotik gen ifadesine giriş 11. RNA dünyası: ökartotik gen ifadesini etkileyen RNA molekülleri 12. Gen ifadesinde histon modifikasyonları ve nükleozom yapı değişiklikleri 13. Ökaryotik gen ifadesinin düzenlenmesinde cis-etkili elementler ve trans-acting faktörler 14. mRNA’nın alternatifli sıplaysı, RNA susturulması | Ders notları ve sunumları |
Ders Notları / Kitaplar: | William Klug, Michael Cummings, Charlotte Spencer, Michael Palladino – Genetik Kavramlar, 11. Baskı David Latchman – Gene Regulation: A eukaryotic perspective – 3rd Edition Harvey Lodish, Arnold Berk, Chris A. Kaiser, Monty Krieger, Matthew P. Scott, Anthony Bretschler, Hidde Ploegh, Paul Matsudaira – Moleküler Hücre Biyolojisi, 6. Baskı |
Diğer Kaynaklar: | William Klug, Michael Cummings, Charlotte Spencer, Michael Palladino – Concepts of Genetics, 11st Edition David Latchman – Gene Regulation: A eukaryotic perspective – 3rd Edition Harvey Lodish, Arnold Berk, Chris A. Kaiser, Monty Krieger, Matthew P. Scott, Anthony Bretschler, Hidde Ploegh, Paul Matsudaira – Molecular Cell Biology, 6th Edition |
Etkisi Yok | 1 En Düşük | 2 Orta | 3 En Yüksek |
Dersin Program Kazanımlarına Etkisi | Katkı Payı | |
1) | Ortaöğretimde kazanılan yeterlilikler üzerine kurulan, moleküler biyoloji ve Genetik alanında en güncel bilgileri içeren ders kitapları, uygulama araç- gereçleri ve diğer bilimsel kaynaklarla desteklenen ileri düzeyde bilgi ve kavrayışa sahip olmak ve bunları kullanabilmek. | 2 |
2) | Öğrenciler moleküler biyoloji ve genetik derslerinden edindikleri bilgi ve becerileri entegre ederek teorik ve uygulamalı alanlara uygulayabilirler ve kendi ilgi alanlarına uygun bilgileri kazanabilirler. | 1 |
3) | Öğrenciler temel moleküler biyoloji ve genetik teknikleri hakkında pratik becerileri kazanır | |
4) | Moleküler Biyoloji ve Genetik alanındaki uygulamalarda karşılaşabileceği beklenmeyen karmaşık durumları bireysel ve ekip üyesi olarak sorumluluk alıp çözüm üretebilmek. | 2 |
5) | Moleküler Biyoloji ve Genetik alanında yapılacak akademik çalışmaları planlamak ve bağımsız olarak veya paydaşlarıyla ortaklaşa yürütebilecek yeterliliğe sahip olmak. | 2 |
6) | Moleküler Biyoloji ve Genetik alanında elde edilen verileri istatistiki olarak değerlendirip yorumlayabilme yeteneğine sahip olmak. | 1 |
7) | Moleküler Biyoloji ve Genetik alanındaki bilgileri takip edebilecek ve meslektaşları ile iletişim kurabilecek düzeyde bir yabancı dil bilgisine sahip olmak. | |
8) | Öğrenciler bilimsel verilerin analizi ve bilgi edinme için bilgisayar teknolojilerini kullanabilir. | 1 |
9) | Yaşam boyu öğrenmenin gerekliliği bilincine sahip olmak, bilgiye erişebilmek, bilim ve teknolojideki gelişmeleri izlemek ve kendini sürekli yenileme becerisine sahip olmak. | 3 |
10) | Tabiattaki ve toplumdaki olayları çevreci bir anlayışla değerlendirip toplumu bu hususta bilgilendirme ve yönlendirme yetisine sahip olmak. | 2 |
11) | Öğrenciler gelecekteki işverenlerinin beklentilerine uygun mesleki bilgi ve becerileri edinirler. | 3 |
12) | Moleküler Biyoloji ve Genetik alanı ile ilgili verilerin toplanması, yorumlanması, duyurulması ve uygulanması aşamalarında toplumsal, bilimsel, etik değerlere ve bu değerleri koruma bilincine sahip olmak. | 2 |
13) | Öğrenciler genom bilimi, genetik mühendisliği ve biyoteknolojiyi içeren yaşam bilimi ile ilgili teknolojik platformların avantajları ve sınırlarını değerlendirip anlayabilir. | 3 |
14) | Öğrenciler kalite yönetimi ve süreçleri ile çevre koruma, iş sağlığı ve güvenliği konularında yeterli bilince sahip olur. |
Anlatım | |
Bireysel çalışma ve ödevi | |
Ders | |
Soru cevap/ Tartışma | |
Örnek olay çalışması |
Yazılı Sınav (Açık uçlu sorular, çoktan seçmeli, doğru yanlış, eşleştirme, boşluk doldurma, sıralama) | |
Ödev | |
Sunum |
Yarıyıl İçi Çalışmaları | Aktivite Sayısı | Katkı Payı |
Ödev | 4 | % 30 |
Ara Sınavlar | 1 | % 20 |
Final | 1 | % 50 |
Toplam | % 100 | |
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTU KATKISI | % 50 | |
YARIYIL SONU ÇALIŞMALARININ BAŞARI NOTUNA KATKISI | % 50 | |
Toplam | % 100 |
Aktiviteler | Aktivite Sayısı | Aktiviteye Hazırlık | Aktivitede Harçanan Süre | Aktivite Gereksinimi İçin Süre | İş Yükü | ||
Ders Saati | 14 | 3 | 42 | ||||
Sınıf Dışı Ders Çalışması | 7 | 10 | 70 | ||||
Ödevler | 5 | 5 | 25 | ||||
Ara Sınavlar | 1 | 1.5 | 1.5 | ||||
Final | 1 | 1.5 | 1.5 | ||||
Toplam İş Yükü | 140 |